Fyrisøgn

Her situr Alva. Framman fyri henni liggur roknibókin opin. Men Alva tímir ikki at rokna. Hon heldur einum hárlokki millum fingrarnar og hyggur niður yvir skúlagarðin. Fyrst kemur ein ketta, ið kanska er vilst. So sær hon tvey úr framhaldsdeildini standa  og kyssast yviri við súkklulagið. Tey mundu halda ongan síggja seg. Tannáringarnir mussast leingi, og Alva hyggur, til Ursula snarar sær á at síggja, hvørjum Alva hyggur at. Tá ið Ursula fær eyga á tey bæði, sum mussast, skumpar hon undir Alvu og gnisar. Ikki hart, men nóg mikið til at Lena hyggur hvassliga at teimum. Alva suffar/ og fer aftur at rokna.

Og har situr Viktor, aftast í flokkinum. Viktor er ein av teimum stillu dreingjunum, sum sleppur at sita har afturi. Hann tyggur blýantin og kveitir at klokkuni yvir hurð-ini. Eitt korter til trý. Um eitt korter sleppa tey. Tá ið ringt er út, skal hann ringja á arbeiðsplássið til mammu og spyrja, um hann skal ganga til hús. Kanin hansara - hon eitur Hoppa – var eitt sindur løgin í morgun. Tóktist móð og át onki/einki. Bara hon ikki er sjúk. Viktor bendir stólin afturav móti vegginum, rembir sær og geispar. Fjúrtan minuttir. Trettan. Tólv.

Spurdi tú Alvu, hvat henni dámdi Viktor, svaraði hon, at hann er fittur. Hann kemur ikki í bólk við teim dreingjunum, sum rópa og beistast og troka seg fram í bíðiraðnum í matstovuni. Tá ið tey gingu í fyrsta flokki, spældu Viktor og Dan ofta við hana og Ursulu eftir skúlatíð. Tey gjørdu koyggjur í kamarinum, sum tey høvdu til órudd. Nú ið tey ganga í triðja, spæla dreingir og gentur næstan ikki við hvørt annað. Nøkur í flokkinum hava spurt um forlovilsi og eru nú saman. Alva undrast á, hvat ið tey gera, tá ið tey eru saman uttan at mussast, tá ið ongin/eingin sær.

Spurdi tú Viktor, hvat ið honum dámdi Alvu, mátti hann hugsa seg um eina løtu. Hann hevur líka sum ikki hugsað um hana, síðani tey sum smá spældu saman. Viktor hugsar ikki nógv um genturnar í flokkinum. Tær eru har og tosa og gnisa og hava loyndarmál, men tey viðvíkja ikki honum. Viktor hevði hugsað eina løtu, og so hevði hann sagt, at Alva er bara fitt. Fitt av gentu at vera. Ikki ein, sum gongur og skapar sær. Rættiliga fitt eisini, hevði Viktor sagt. So mundi hann farið at tosað um okkurt annað. Kaninir til dømis.

Hetta er ein vanligur, gráur dagur í februar. Hvørki teirra veit, at tey skjótt fara at verða skotin í hvørt øðrum.

Tað er Annika Thor, sum hevur skrivað bókina, Reytt hjarta bláur firvaldur. Bókadeild Føroya Lærarafelags hevur givið hana út í 2002. Karl N. Hansen týddi bókina úr svenskum.

Fyrisøgn 23. apríl

Vágur, t. 5. mars 2011

Góði Pætur

Í dag hendi nakað sera stuttligt í skúlanum. Vit prátaðu um, hvørjar oyggjar í Føroyum, vit høvdu vitjað, tá ið flokslærarin hjá okkum segði, at hann ætlaði at fara á seturskúla við okkum seinni í mánaðinum. Fyrst helt eg, at vit skuldu fara onkran stuttan túr, men hann hevði heilt aðrar ætlanir.

Tú kanst ikki gita, hvar vit fara. Vit fara til Toftir í fýra dagar og skulu búgva í ítróttarhúsinum á Svangaskarði. Eg veit, at tú eisini hevur verið har við flokkinum, og helst hevur tú eisini sæð nógvar fótbóltsdystir á grasvøllinum á Toftum, tí eg veit, hvussu stóran áhuga, ið tú hevur fyri føroyska landsliðnum. 

Eg havi aldri áður verið á Toftum, so eg gleði meg so nógv. Tað er so tíðliga á árinum, at vit neyvan sleppa at síggja nakran fótbóltsdyst, men vit sleppa at nýta vøllin so nógv, sum vit hava hug til.

Umframt at spæla á vøllinum skulu vit eisini gera ymiskt annað. Eg veit, at vit skulu vitja Fríðrikskirkjuna, sum eg bara havi sæð á myndum. Hon sær sera vøkur út  og er eisini ein av nýggju kirkjunum í Føroyum.

Ætlanin er eisini at fara ein langan rennitúr runt um Agnið. Eg haldi, at teinurin er

umleið 10 km til longdar, so vit vera helst troytt tann dagin.

Vónandi síggjast vit skjótt. 

Blíðar heilsanir

Maria  

Fyrisøgn 2. apríl

Ólavur hevur júst verið til roynd í føroyskum, náttúru og tøkni og støddfrøði. Hann gongur í 6. flokki. Honum dámar væl at ganga í skúla, og hann heldur, at tað hevur gingið væl við royndunum. Hann er serliga glaður fyri, at tað hevur gingið so væl í føroyskum, tí hann hevur búð so stutt í Føroyum.

Ólavur býr í Havn, men her hevur hann ikki altíð búð. Hann flutti til Havnar úr Noregi fyri trimum árum síðani. Mamma Ólav er norsk, og pápin er føroyingur. Bæði mamma og pápi Ólav hava alla tíðina ætlað at búð í Føroyum, men tey hava bæði lisið í Noregi, so tey fluttu ikki til Føroya, fyrr enn tey vóru liðug at læra. Mamman arbeiðir nú sum fiskifrøðingur og pápin er blaðmaður.

Ólavi dámar væl at búgva í Føroyum, men onkuntíð leingist honum aftur til Noregs. Har er alt so nógv øðrvísi enn í Føroyum. Serliga saknar hann kavan. Hann stóð altíð nógv á skíðum, tá ið hann búði í Noregi, og tað dugdi hann eisini heilt væl. Í Føroyum er næstan aldri/so mikið av kava, at tað ber til. Um tvær vikur verður páskafrítíðin, og tá fer Ólavur saman við familjuni til Noregs at vitja/ ommuna og abban. Hann gleðir seg og vónar, at tað fer at vera so mikið kalt, at kavi er í fjøllunum, tí tey hava bílagt pláss á einum skíðstaði í nakrar dagar. 

Fyrisøgn 12. mars

Drós situr við telduna. Hon er inni á Facebook. Vinkonur hennara hava  leingi flent eftir henni,  tí hon ikki leggur  so nógv í teldur,  og tær hava allar reypað av,  hvussu nógv vinfólk,  tær hava á Facebook.

Drós legði í fyrstani  ikki lag í,  hvat tær søgdu,  men sum vikurnar gingu,  og tær prátaðu  um øll vinfólkini,  føldi hon seg uttanfyri.

Sólja, besta vinkona hennara,  lovaði at hjálpa henni í gongd, og nú situr hon  við telduna  eins og allar  hinar genturnar í flokkinum.  Hon følir, at hon nú  er við í prátinum aftur,  og hon hevur  longu fingið nógv vinfólk  úr ymsum bygdum í Føroyum.  Hon hevur eisini  vinfólk aðrastaðni enn í Føroyum,  t.d. Jónas úr Noregi,  Helgu úr Íslandi  og Sáru úr Grønlandi. Hon kennir tey øll,  tí tey hava øll  fyrr búð í Føroyum.

Drós hevur gjørt av  bara at fáa sær vinfólk,  ið hon kennir,  tí hon hevur  so ofta hoyrt, at tað kann vera vandamikið  at samskifta við fremmand fólk  á telduni. Hesi kunnu vera  heilt onnur,  enn tey siga  seg vera.

Drós hyggur,  um hon hevur fingið  nøkur boð,  men tað hevur hon ikki. Hon skrivar eina heilsan  til Sáru,  ið hevur føðingardag,  leggur seg so á sofuna  at hvíla seg eina løtu,  áðrenn hon skal  venja flogbólt. Hóast hon er  glað fyri vinfólkini á Facebook, so er tað stuttligari  at vera saman við  veruligum vinfólki. 

Drós spælir flogbólt  við gentum 12 ár  hjá SÍ. Henni dámar sera væl  at spæla flogbólt. Liðið hjá henni hevur klárað seg væl í kappingunum,  sum hava verið. Tær hava ongantíð vunnið,  men hava tríggjar ferðir  verið nummar tvey.  Drós hyggur altíð,  tá ið bestu liðini  í bygdini spæla,  og hon var eisini í Havn,  tá ið kvinnurnar vunnu steypafinaluna. Tað var ein góður dagur fyri bygdina.

Fyrisøgn 5. mars

Jógvan hevur fingið ein fittan hundahvølp. Hann hevur leingi ynskt sær hund, og í gjár kom pápin  til hús við einum hvítum  og svørtum hvølpi,  sum hann hevði  fingið frá einum vinmanni.

Jógvan var sum vera man  glaður fyri hvølpin.  Hann fór eftir eini kurv,  ið hann legði  lítla hvølpin í.  Mamman vildi hava  kurvina í køkinum,  men har stóð hon ikki leingi, tí tá ið Jógvan fór inn í kamarið,  hevði hann kurvina og hvølpin við sær.

Jógvan liggur í songini  og hyggur eftir hvølpinum.  Hann kennir seg so glaðan. Hann kínir hvølpinum,  sum liggur og  ringir seg saman í kurvini.  Jógvan er errin av,  at hann nú er hundaeigari.  Besta vinkona hansara, Hanna,  hevur altíð átt djór.  Hon eigur ein stóran hund,  tvær kettur og tvær ryssur.  Henni dámar so væl at ríða.  

Jógvan tekur fartelefonina  úr lummanum.  Hann sendir Honnu eini sms-boð, har ið hann biður  hana koma til sín,  tí hann hevur  nakað stuttligt at vísa henni. Jógvan hevur ikki  meira enn sent boðini,  so er svar á hansara telefon.  Jú, hon kemur beinanvegin.

Hanna er skjót.  Jógvan vísir henni hvølpin,  ið hann longu hevur kallað Snar. Hanna fer yvir til kurvina  og tekur Snar upp.  Sum hann er mjúkur og fittur. Hon leggur  hann aftur í kurvina  og ger seg til at fara.  Tey gera av  at hittast aftur um kvøldið.

Fyrisøgn 27. februar

Eg eiti Hanna, og eg búgvi í Hoyvík. Eg gangi í 6. flokki í skúlanum við Løgmannabreyt. Í okkara flokki eru 43 næmingar. Tá ið vit hava náttúru og tøkni, enskt og søgu, verða vit býtt í tveir bólkar. Tá ið vit hava handaverk og list, fara vit í fýra bólkar, og so skiftast vit um at hava tónleik, handarbeiði, smíð ella heimkunnleika. Tað eru næstan altíð tveir lærarar inni hjá okkum, og viðhvørt eru tríggir.

Tá ið eg komi heim úr skúlanum, eri eg sum oftast saman við vinkonum mínum. Vit lurta eftir tónleiki ella spæla á iPad. Onkuntíð eru vit úti og spæla fanga. Eg havi gingið til nógv ymiskt, men nú gangi eg til hipp hopp, tekning og til skótar. Beiggi mín gongur eisini til skótar.

Eg gangi til hipp hopp í okkara skúla. Eg fari saman við tveimum vinkonum. Tað er stuttligt. Eg plagi at vera eina ferð um vikuna.

Tá ið eg fari til tekning, fari eg yvir í Eysturskúlan. Eg fylgist við eini vinkonu, sum eisini dámar so væl at tekna. Tá ið omma fylt seinast, teknaði eg eina tekning til hennara.

Tað besta av øllum er at fara til skótar. Beint fyri jól fór eg á legu hjá KFUK. Vit spældu  pakkaspæl, og vit fingu adventsgávur í hosurnar. Vit vóru eisini úti og skreiddu, tí tað var nógvur kavi beint tá.

Eg havi ofta verið og ferðast hjá ommu. Eina ferð var eg har í tvær nætur, men eg pakkaði tvær taskur við klæðum at hava við. Omma flenti, tá ið hon sá, hvussu nógv eg hevði við. Omma finnur altíð upp á okkurt stuttligt at gera. Ofta eru vit túr í haganum um summarið og hyggja eftir blómum og fuglum.

Eg eri eisini ofta í Margarinfabrikkini. Har er nógv at gera. Vit spæla kort ella borðspøl. Tað er ofta onkur vaksin, sum spælir við. Vit kunnu eisini ver í sjónvarpsstovuni og hugna okkum. Ein dagin koppaði sjónvarpið, tað var onkur, sum kom undir tað. Tað datt á gólvið. Har er eisini ein evnigarstova, har vit mála ella gera okkurt annað handaligt.

So eg havi nógv at gera bæði í skúlanum og í míni frítíð.

Fyrisøgn 20. februar

Eg eiti Annika/, og eg eri tíggju ár/. Mær dámar so væl/ øll djór/, men serliga hundar eri eg góð við/. Eg havi altíð/ ynskt mær ein hund/, men vit hava ongantíð/ havt nakran/. So ein dagin/, tá ið mamma/ var komin/ eftir mær í skúlanum/, stóð ein kona í túninum/ hjá okkum/ og bíðaði/ eftir mammu og mær/. /Tað var ein granni/, og hon spurdi/, um vit vildu hava/ ein hundahvølp/.

/Hon hevði hann/ við sær/, hann var so fittur/, svartur og hvítur/.  Mamma segði fyrst nei/. So fortaldi konan/, at tey ætlaðu at drepa hvølpin/, tí hon hevði verið/ hjá fleiri fólkum/ og roynt at fáa tey/ at taka hann/, men øll/ høvdu sagt nei/. Mamma lovaði  so/, at vit kundu royna/ at hava hann/ í einar tveir dagar/ og so vita/, hvussu tað gekk/. Tá ið vit komu inn/ til okkara/, settu vit hann niður á køksgólvið/. Hann gekk runt/ og snoddaði/. Seinni um dagin/ fóru vit at keypa mat/ og annað/ til hansara/.

/Dagin eftir sóu vit/, at hundurin treivst væl/. Hann hevði longu vant seg/ við heimið/, sum hann nú/ var komin í/. Eg og systkin míni fóru túr/ við honum/ og spældu við hann/. 

/Vit hava enn hundin/ í dag/, og hann er so góður í sær/. Nú eru tríggjar vikur/, síðani vit fingu hann/. Hann svevur/ í mínum kamari/, og eg eri sera góð við hann/. Hann eitur Snar/. Hann liggur/ í einum kassa um náttina/. Tað er abbi/, sum hevur smíðað kassan/.

/Vit hava keypt honum nýtt hálsband/. Har stendur/, /hvussu hann eitur/, hvar vit búgva/ og okkara telefonnummar/. Tað er so stuttligt  at hava ein hund/.

Fyrisøgn 6. februar 

-Eg eri so rík/ sum ein risi,/ plagdi Pippi sjálv/ at siga/. Og so var/. Hon átti ein klæðsekk/ fullan av gullpengum/, sum hon hevði fingið/ frá pápa sínum/. So hasin fremmandi ferðamaðurin/ skuldi ikki halda/, at Pippi/ leið nakra neyð/. Hon kláraði seg/ so øgiliga væl/ við ongari mammu/ ella pápa/. Gaman í, hon hevði ongan/ at siga sær/, nær hon skuldi/ fara í song/. Men Pippi hevði funnið  upp á/ ein góðan máta/: Hon segði tað/ við seg sjálv/! Við hvørt/ segði hon tað ikki/ fyrr enn um 10tíðina,/ tí Pippi hevði ongantíð/ rættiliga trúð/, at børn eiga at fara/ í song klokkan sjey/, sum tey siga/. Tað er eisini tá/, at tað ofta er allar stuttligast/. Tí átti tann fremmandi ferðamaðurin/ ikki at undrast/, um hann sá Pippi/ klúgva í urtagarðinum/, hóast sólin var næstan/ farin niður/, og tað var farið at kólna/, og Tummas og Annika/ langt síðani/ lógu í seingini og svóvu/. 

Hvørji vóru Tummas og Annika/? Assj, tað var heldur/ ikki gott/ hjá tí fremmanda/ ferðamanninum/ at vita/! Tummas og Annika/, tey vóru vinirnir hjá Pippi/, veitst tú!/ Sum búðu í húsunum/ beint við Villingavál/. Tað var spell/, at hasin ferðamaðurin/ ikki kom eitt sindur fyrr/, tí so hevði hann sæð Tummas og Anniku/. So hevði hann sæð/ tvey øgiliga fitt/ og fín børn/, eg meini tað/. Einki var/ so vist sum tað/, at hann hevði hitt/ Tummas og Anniku hjá Pippi/, bara hann var komin/ eitt sindur fyrr/. Tí Tummas og Annika runnu/ yvir til Pippi/ hvønn dag/ og vóru altíð/ hjá henni/, uttan/ tá ið tey svóvu/, og tá ið tey ótu/, og tá ið tey vóru í skúla/. 

Men tað var/ so seint á kvøldi/, at tey lógu sjálvandi og svóvu/, tí Tummas og Annika/ áttu bæði pápa og mammu/, og bæði pápin og mamman/ høvdu sett sær í høvdið/, at tað var best/ fyri øll børn/ at fara í song/ klokkan sjey/.

Hetta var eitt brot/ úr søguni um Pippi/, sum er heimsins sterkasta genta/. Tit hava kanska/ lisið onkra bók/ ella sæð onkran film/ um hana/, tí søgan um Pippi/ er kend um allan heimin.

(Brot úr bókini Pippi fer umborð eftir Astrid Lindgren. Turið Sigurðardóttir týddi. BFL gav út í 1995)

Fyrisøgn 30. januar 2024

Dagin eftir sigur/ Teitur Ólavi frá/ monnunum í tí svarta bilinum./ Ólavur hevur ikki/ sæð bilin./ Men nú ætla teir/ at hava eyguni/ við honum./ Um teir síggja hann,/ ringja teir til politiið í stundini./

Tá ið teir/ fara heim/ aftan á skúlatíð,/ koyra fleiri politibilar á vegnum./ Teitur kennir ein/ av politistunum aftur./ Tað er gott,/ at politiið ansar/ eftir teimum./

Teitur tveitir taskuna/ frá sær í gongini og fer/ yvir til Jóhann./ Hann gleðir seg/ at síggja Heyk aftur./

Teitur bankar uppá og fer inn./ Heykur letur við halanum/ og kemur ímóti honum./ Hann sleikir honum/ um hondina/ og vil spæla./ Teitur klappar honum/ og fer inn til Jóhann./

Allir kassarnir/ eru burtur./ Møblarnir eru settir/ upp á pláss,/ og tað er hugnaligt inni./

”Riggar tað ikki væl?”/ spyr Jóhann./ ”Eg fekk tað mesta/ frá hondini í gjár./ Og restina seti eg/ upp á pláss í dag.”/

”Jú, hetta riggar væl,”/ sigur Teitur./ Hann bindur Heyk í bandið./ So minnist hann/ til bilin, / sum stóð uttanfyri/ í gjár.”/ Hevði tú vitjan í gjár?”/

”Nei,” sigur Jóhann. ”Eg var einsamallur.”/

”Ein bilur stóð/ uttan fyri her í gjárkvøldið.”/ sigur Teitur.”/ Eg sá nøkur fólk/ bera okkurt/ aftur um húsini.”/

”Á, ja,” sigur Jóhann./ ”Tað hevði eg gloymt./ Tað vóru nøkur/ úr einum felagi,/ sum hjálpir blindum./ Eg fekk ikki/ flutt teir tungu møblarnar sjálvur./ Men far nú túr við Heyki.”/

Fyrisøgn 23. januar 2024

Tað er leygardagur, /og Hans ger seg kláran/ at fara til Suðuroyar./ Hann skal til svimjikapping/ í Vági./ Hann gleðir seg nógv/ bæði at sleppa/ at sigla suður/ við Smyrli,/ men eisini/ til sjálva kappingina,/ tí tað hevur gingist/ sera væl hjá honum/ tær seinastu ferðirnar./ Eisini Beinta og Anna/ úr sama flokki sum Hans/ skulu verða við/ í kappingini./ Hans heldur,/ at tað er gott/ at hava onkran/ at fylgjast við,/ sum hann kennir so væl./ Mamma Hans kemur við/ til Suðuroyar/ og eisini pápi Beintu./ Hans hevur pakkað/ eina tasku/ í gjárkvøldið,/ so nú er hann púra klárur/ at fara./ Mamma ætlar at hava bilin/ suður við,/ tí hon ætlar sær/ ein lítlan túr til Sumbiar/ at vitja pápabeiggja sín,/ um hon fær tíð til tess./ Omma og abbi/ vóru inni á gólvinum/ í gjárkvøldið,/ og Hans fekk 100 krónur/ frá teimum./

-Tað er alt ov nógv,/ segði mamma./ Hans skal ikki eta/ so nógv góðgæti./

-Honum nýtist ikki/ at keypa góðgæti/ fyri allar pengarnar,/ segði omma./

Omma og abbi/ eru líka spent/ sum Hans og foreldur hansara,/ tá ið Hans svimur,/ og tey hava verið við/ til fleiri av kappingunum/ og hugt eftir honum.

Fyrisøgn 16. januar

Í dag hevur verið / ein so góður dagur í skúlanum./ Longu tá ið eg vaknaði, / visti eg, / at okkurt gott / fór at henda./ Pápi vakti meg, / og tá ið hann dró / gardinurnar frá vindeyganum í kamarinum, / sá eg, / at sólin skein / bæði oman og niðan. / Eg leyp á føtur / og fór út í baðirúmið / og vaskaði mær / og bustaði tenn, / og so át eg morgunmat / saman við familjuni./ Tá ið eg hevði etið, / skundaði eg mær at renna / yvir til bussin./

Vit syngja altíð morgunsang í fimleikarhøllini./ Í morgun sungu vit “Nú skínur sólin bjarta”./ Aftan á at vit høvdu sungið, / segði skúlastjórin, / at allur skúlin / skuldi fara útferð./ Tað kom rættiligt róp í, / og øll ætlaðu at leypa avstað, / men fyrst skuldu vit / fara inn í okkara skúlastovu / og fáa nærri boð um, / hvussu vit skuldu / bera okkum at./ Hans er flokslærari hjá okkum, / so hann kom við okkum / inn í stovuna./ Hann segði okkum, / at hvør flokkur fór / saman við sínum flokslærara./

Hans hevði verið hjá bakaranum / í morgun / og keypt breyð og onkran viðskera, / so fyrst smurdu vit okkum / ein matpakka / at hava við./ Hann hevði eisini keypt saft./

Vit fóru niðan á Stórafjall, / og tað er ein langur túrur, / men sjálvt um tað var tungt / at ganga niðaná, / so er tað so vakurt har uppi, / at tú gloymir møðina./ Vit sóu nógvan fugl, / og vit sóu eisini nógvar blómur./ Eg sá eisini eina haru; / Hans segði, / at tað var Helena hara./ Nú eri eg móður / og ætli mær skjótt í song, / men eg vildi ynskt, / at fleiri skúladagar vóru sum hesin./

Fyrisøgn 9. janurar 2024

Góða Anna / (anna@yahoo.com) /

Vit hava tíma / í teldustovuni beint nú, / og vit kunnu / skriva bræv til onkran,/ sum vit kenna. / So tí vil eg / skriva til tín. / Tað er / langt síðan, / vit frættu frá tær. / Eg dugi so/ illa at skilja, /at tú ert so / langt burtur, / heilt yviri í USA./ Mamma og pápi / og eg hava hugt í / eitt heimskort, / so nú veit eg, / hvar tú ert./ Nú er kortini / stutt tíð eftir, / til tú kemur / heim aftur. / Beiggi er / vaksin so nógv./ Tað verður / spennandi at vita, / um hann / kennir teg aftur, / tá ið tú kemur./ Hvat fært tú at eta har yviri? Eta tit sama mat / sum her? / Og hvat gert tú eftir skúlatíð, / hevur tú funnið / nakrar vinir? / Nú gleði eg meg / til summarfrítíðina./ Tað er stutt / tíð eftir, / og tað besta av øllum er, / at tú kemur heim./ Hevur tú/ keypt mær nakað? / Beiggi sigur, / at hann / ynskir sær ein bil, / men eg kundi/ hugsað mær / at fingið / onkra bók, / tí so kann / eg lesa enskt, / tí vit hava / fingið enskt í skúlanum í ár.

Kanst tú eisini / keypa okkurt tyggigummi? / Pápi Lenu hevur verið í USA, / og tá/ keypti hann bubligummi. / Eg fekk eitt frá henni, / tað smakkaði so væl. / Tað er ikki / nógv nýtt hent her. / Eg kann / kortini siga tær,/ at Petur og tey, / sum búðu/ við síðuna av ommu, / eru flutt til Danmarkar at búgva. / Í kvøld eiga beiggi og eg / at gera døgurða. / Tað gleði eg meg til. / Vit hava tað / so stuttligt, / men tað var stuttligari, / tá ið tú vart við. / Í kvøld skulu vit hava knettir, / tí tað er / so lætt at gera./

Nú fari eg at enda. / Hevur tú onga teldu sjálv, / so tú kanst skriva / eitt sindur oftari?/

Kærar heilsanir/ systir tín/

Bára / (bara.nielsen@skulin.fo)/

Fyrisøgn 11

Ross mítt

Mín áhugi fyri rossum byrjaði, tá ið eg og ein vinkona mín sóu eina sera vakra ryssu vesturi á Eiðinum. Hon var reyðbrún við longum brúnum faksi. Vit hildu hana vera so flotta og vitjaðu hana hvønn dag í langa tíð.

Ein vetrardag, tá ið eg hevði verið og vitjað vinkonu mína, skuldi eg fara at síggja ryssuna og geva henni nakrar gularøtur. Men tá var hon ikki har. Eg minnist, at eg bleiv so kløkk. Mundi hon vera sjúk? Eg ringdi til mannin, ið átti ryssuna og spurdi, hvar hon var. Jú, hann hevði tikið hana heim í fjósið hjá sær og sett hana á bás saman við einum øðrum hesti og eini kúgv.

-Har stendur hon í vetur, segði maðurin. Eg fór ofta yvir til mannin tann veturin at vitja ryssuna, meðan hon stóð inni. Eg fór ofta um kvøldið, áðrenn eg fór í song. Tá ið ryssan kom út aftur á bøin summarið eftir, fór eg stuttar ríðitúrar við henni. Men tað var eisini stuttligt hjá henni at sleppa útaftur aftan á tann langa veturin í myrka fjósinum. Tað var so spennandi. Tað einasta, sum eg tosaði um, var um ross, og at eg ynskti mær eina ryssu, men mamma og pápi vildu ikki.

-Tað tekur so nógva tíð, segði pápi. - Betri er, um tú ynskir tær okkurt annað, segði mamma.

Fyrr vóru rossini í Føroyum brúkt til tungt arbeiði, tí tá vóru ongir traktorar og bilar, men í dag eru rossini meiri sum eitt frítíðarítriv.

Eg lærdi rossini ymisk kynstur. Tey lærdu at bakka, eg lá undir teimum, og eg kundi standa uppi á teimum og ymiskt annað. Hetta helt á í eini tvey ár, og mamma og pápi sóu, at áhugin var sera stórur, og at eg dugdi væl.

Síðani flutti eg av oynni í skúla norðanfyri í eitt hálvt ár og kundi ikki vera so nógv saman við rossunum. Ein sunnudag fyrst í november, hugdi eg á alnetið, og har sá eg tað fittasta eitt ára gamla ryssufylið, sum var til sølu. Konan, ið átti tað, búði á Viðareiði. Eg visti bara, at hetta var tað rossið, sum eg vildi hava. Tá ið eg kom norður og fór at hyggja at tí, visti eg beinanvegin, at hetta var júst mítt ross. Eg ringdi til mammu og segði, at hetta var tað einasta rossið, sum eg vildi hava.

Tvær vikur seinni stóð tað fitta fylið á beiti heima hjá okkum. Tað er flekkut, hvítt og brúnt, júst sum eg ynskti mær. Eg gav tí navnið Flyksa. Navnið er íslendskt, og á føroyskum merkir tað flykra.

Fyrisøgn 12

Her situr Alva. Framman fyri henni liggur roknibókin opin. Men Alva tímir ikki at rokna. Hon heldur einum hárlokki millum fingrarnar og hyggur niður yvir skúlagarðin. Fyrst kemur ein ketta, ið kanska er vilst. So sær hon tvey úr framhaldsdeildini standa  og kyssast yviri við súkklulagið. Tey mundu halda ongan síggja seg. Tannáringarnir mussast leingi, og Alva hyggur, til Ursula snarar sær á at síggja, hvørjum Alva hyggur at. Tá ið Ursula fær eyga á tey bæði, sum mussast, skumpar hon undir Alvu og gnisar. Ikki hart, men nóg mikið til at Lena hyggur hvassliga at teimum. Alva suffar/ og fer aftur at rokna.

Og har situr Viktor, aftast í flokkinum. Viktor er ein av teimum stillu dreingjunum, sum sleppur at sita har afturi. Hann tyggur blýantin og kveitir at klokkuni yvir hurð-ini. Eitt korter til trý. Um eitt korter sleppa tey. Tá ið ringt er út, skal hann ringja á arbeiðsplássið til mammu og spyrja, um hann skal ganga til hús. Kanin hansara - hon eitur Hoppa – var eitt sindur løgin í morgun. Tóktist móð og át onki/einki. Bara hon ikki er sjúk. Viktor bendir stólin afturav móti vegginum, rembir sær og geispar. Fjúrtan minuttir. Trettan. Tólv.

Spurdi tú Alvu, hvat henni dámdi Viktor, svaraði hon, at hann er fittur. Hann kemur ikki í bólk við teim dreingjunum, sum rópa og beistast og troka seg fram í bíðiraðnum í matstovuni. Tá ið tey gingu í fyrsta flokki, spældu Viktor og Dan ofta við hana og Ursulu eftir skúlatíð. Tey gjørdu koyggjur í kamarinum, sum tey høvdu til órudd. Nú ið tey ganga í triðja, spæla dreingir og gentur næstan ikki við hvørt annað. Nøkur í flokkinum hava spurt um forlovilsi og eru nú saman. Alva undrast á, hvat ið tey gera, tá ið tey eru saman uttan at mussast, tá ið ongin/eingin sær.

Spurdi tú Viktor, hvat ið honum dámdi Alvu, mátti hann hugsa seg um eina løtu. Hann hevur líka sum ikki hugsað um hana, síðani tey sum smá spældu saman. Viktor hugsar ikki nógv um genturnar í flokkinum. Tær eru har og tosa og gnisa og hava loyndarmál, men tey viðvíkja ikki honum. Viktor hevði hugsað eina løtu, og so hevði hann sagt, at Alva er bara fitt. Fitt av gentu at vera. Ikki ein, sum gongur og skapar sær. Rættiliga fitt eisini, hevði Viktor sagt. So mundi hann farið at tosað um okkurt annað. Kaninir til dømis.

Hetta er ein vanligur, gráur dagur í februar. Hvørki teirra veit, at tey skjótt fara at verða skotin í hvørt øðrum.

Tað er Annika Thor, sum hevur skrivað bókina, Reytt hjarta bláur firvaldur. Bókadeild Føroya Lærarafelags hevur givið hana út í 2002. Karl N. Hansen týddi bókina úr svenskum.

Fyrisøgn 10

                                                                                                                                 Vágur, t. 5. mars 2011

Góði Pætur

Í dag hendi nakað sera stuttligt í skúlanum. Vit prátaðu um, hvørjar oyggjar í Føroyum, vit høvdu vitjað, tá ið flokslærarin hjá okkum segði, at hann ætlaði at fara á seturskúla við okkum seinni í mánaðinum. Fyrst helt eg, at vit skuldu fara onkran stuttan túr, men hann hevði heilt aðrar ætlanir.

Tú kanst ikki gita, hvar vit fara. Vit fara til Toftir í fýra dagar og skulu búgva í ítróttarhúsinum á Svangaskarði. Eg veit, at tú eisini hevur verið har við flokkinum, og helst hevur tú eisini sæð nógvar fótbóltsdystir á grasvøllinum á Toftum, tí eg veit, hvussu stóran áhuga, ið tú hevur fyri føroyska landsliðnum. 

Eg havi aldri áður verið á Toftum, so eg gleði meg so nógv. Tað er so tíðliga á árinum, at vit neyvan sleppa at síggja nakran fótbóltsdyst, men vit sleppa at nýta vøllin so nógv, sum vit hava hug til.

Umframt at spæla á vøllinum skulu vit eisini gera ymiskt annað. Eg veit, at vit skulu vitja Fríðrikskirkjuna, sum eg bara havi sæð á myndum. Hon sær sera vøkur út  og er eisini ein av nýggju kirkjunum í Føroyum.

Ætlanin er eisini at fara ein langan rennitúr runt um Agnið. Eg haldi, at teinurin er

umleið 10 km til longdar, so vit vera helst troytt tann dagin.

Vónandi síggjast vit skjótt. 

Blíðar heilsanir

Maria  

Fyrisøgn 9

Ólavur hevur júst verið til roynd í føroyskum, náttúru og tøkni og støddfrøði. Hann gongur í 6. flokki. Honum dámar væl at ganga í skúla, og hann heldur, at tað hevur gingið væl við royndunum. Hann er serliga glaður fyri, at tað hevur gingið so væl í føroyskum, tí hann hevur búð so stutt í Føroyum.

Ólavur býr í Havn, men her hevur hann ikki altíð búð. Hann flutti til Havnar úr Noregi fyri trimum árum síðani. Mamma Ólav er norsk, og pápin er føroyingur. Bæði mamma og pápi Ólav hava alla tíðina ætlað at búð í Føroyum, men tey hava bæði lisið í Noregi, so tey fluttu ikki til Føroya, fyrr enn tey vóru liðug at læra. Mamman arbeiðir nú sum fiskifrøðingur og pápin er blaðmaður.

Ólavi dámar væl at búgva í Føroyum, men onkuntíð leingist honum aftur til Noregs. Har er alt so nógv øðrvísi enn í Føroyum. Serliga saknar hann kavan. Hann stóð altíð nógv á skíðum, tá ið hann búði í Noregi, og tað dugdi hann eisini heilt væl. Í Føroyum er næstan aldri/so mikið av kava, at tað ber til. Um tvær vikur verður páskafrítíðin, og tá fer Ólavur saman við familjuni til Noregs at vitja/ ommuna og abban. Hann gleðir seg og vónar, at tað fer at vera so mikið kalt, at kavi er í fjøllunum, tí tey hava bílagt pláss á einum skíðstaði í nakrar dagar. 

Føroysk fyrisøgn 8
             

Drós situr við telduna. Hon er inni á Facebook. Vinkonur hennara hava  leingi flent eftir henni,  tí hon ikki leggur  so nógv í teldur,  og tær hava allar reypað av,  hvussu nógv vinfólk,  tær hava á Facebook.

Drós legði í fyrstani  ikki lag í,  hvat tær søgdu,  men sum vikurnar gingu,  og tær prátaðu  um øll vinfólkini,  føldi hon seg uttanfyri.

Sólja, besta vinkona hennara,  lovaði at hjálpa henni í gongd, og nú situr hon  við telduna  eins og allar  hinar genturnar í flokkinum.  Hon følir, at hon nú  er við í prátinum aftur,  og hon hevur  longu fingið nógv vinfólk  úr ymsum bygdum í Føroyum.  Hon hevur eisini  vinfólk aðrastaðni enn í Føroyum,  t.d. Jónas úr Noregi,  Helgu úr Íslandi  og Sáru úr Grønlandi. Hon kennir tey øll,  tí tey hava øll  fyrr búð í Føroyum.

Drós hevur gjørt av  bara at fáa sær vinfólk,  ið hon kennir,  tí hon hevur  so ofta hoyrt, at tað kann vera vandamikið  at samskifta við fremmand fólk  á telduni. Hesi kunnu vera  heilt onnur,  enn tey siga  seg vera.

Drós hyggur,  um hon hevur fingið  nøkur boð,  men tað hevur hon ikki. Hon skrivar eina heilsan  til Sáru,  ið hevur føðingardag,  leggur seg so á sofuna  at hvíla seg eina løtu,  áðrenn hon skal  venja flogbólt. Hóast hon er  glað fyri vinfólkini á Facebook, so er tað stuttligari  at vera saman við  veruligum vinfólki. 

Drós spælir flogbólt  við gentum 12 ár  hjá SÍ. Henni dámar sera væl  at spæla flogbólt. Liðið hjá henni hevur klárað seg væl í kappingunum,  sum hava verið. Tær hava ongantíð vunnið,  men hava tríggjar ferðir  verið nummar tvey.  Drós hyggur altíð,  tá ið bestu liðini  í bygdini spæla,  og hon var eisini í Havn,  tá ið kvinnurnar vunnu steypafinaluna. Tað var ein góður dagur fyri bygdina.

Føroysk fyrisøgn 7
 

Jógvan hevur fingið ein fittan hundahvølp. Hann hevur leingi ynskt sær hund, og í gjár kom pápin  til hús við einum hvítum  og svørtum hvølpi,  sum hann hevði  fingið frá einum vinmanni.

Jógvan var sum vera man  glaður fyri hvølpin.  Hann fór eftir eini kurv,  ið hann legði  lítla hvølpin í.  Mamman vildi hava  kurvina í køkinum,  men har stóð hon ikki leingi, tí tá ið Jógvan fór inn í kamarið,  hevði hann kurvina og hvølpin við sær.

Jógvan liggur í songini  og hyggur eftir hvølpinum.  Hann kennir seg so glaðan. Hann kínir hvølpinum,  sum liggur og  ringir seg saman í kurvini.  Jógvan er errin av,  at hann nú er hundaeigari.  Besta vinkona hansara, Hanna,  hevur altíð átt djór.  Hon eigur ein stóran hund,  tvær kettur og tvær ryssur.  Henni dámar so væl at ríða.  

Jógvan tekur fartelefonina  úr lummanum.  Hann sendir Honnu eini sms-boð, har ið hann biður  hana koma til sín,  tí hann hevur  nakað stuttligt at vísa henni. Jógvan hevur ikki  meira enn sent boðini,  so er svar á hansara telefon.  Jú, hon kemur beinanvegin.

Hanna er skjót.  Jógvan vísir henni hvølpin,  ið hann longu hevur kallað Snar. Hanna fer yvir til kurvina  og tekur Snar upp.  Sum hann er mjúkur og fittur. Hon leggur  hann aftur í kurvina  og ger seg til at fara.  Tey gera av  at hittast aftur um kvøldið.

Fyrisøgn 6

6. flokkur í Fuglafjarðar skúla hevur arbeitt við ævintýrum. Hanna hevur verið í bólki saman við einari aðrari gentu og tveimum dreingjum. Tey hava gjørt hugarok um persónar og søgugongd, og Hann hevur teknað ævintýrbrúnna.

Dreingirnir hava litað brúnna, og Hanna og Maria, sum hin gentan eitur, hava klipt og límað persónar, dýr og lutir á hana.

Tey hava øll trý skrivað lyklaorð á brúnna, tí at so er lættari at fara í holt við at skriva.

Flokkurin hevur lisið mong ævintýr, so tey kenna eyðkennini. Tey fýra í bólkinum hava eisini tikið vanligu eyðkennini við. Tey hava ikki skrivað ævintýrið enn, men tey hava hugsað alla søgugongdina.

Tey eru samd um at byrja soleiðis:”Einaferð var tað ein kongur og ein drotning…”

Fyrisøgn 5

Í besta veðri hittast allir 6. flokkar í Føroyum á Svangaskarði á Toftum. Tað er mikudagur 6. mai. Várið er um at vera av, og summarið er í hondum. Blómurnar eru farnar at spretta, og lombini eru komin.

Høgni og Silja eru saman við umleið 600 øðrum børnum á vøllinum á Svangaskarði, har ítróttadagurin í morgun varð settur.

Teirra flokkur er komin í bólk saman við flokkum úr Vági, Klaksvík, Fuglafirði og teimum smáu bygdunum í Norðstreymoy.

Tey hava longu runnið um kapp og kastað spjótkast. Onkur bólkur hevur lopið hæddarlop, og onkur annar hevur svomið. Tey, sum fyrst hava spælt fótbólt, hava gingið úr Runavík til ítróttadepilin á Toftum, men hetta er eingin langur teinur.

Høgni heldur tað vera løgið at sita á Svangaskarði og hyggja oman á vøllin í Runavík, samstundis sum hann sær tveir vøllir á Toftum.

Fyrisøgn 4

Í morgun fóru vit tíðliga upp, tí vit skuldu inn í Eysturoynna til ítróttadagin í Runavík og á Toftum.

Vit fóru við bussinum klokkan sjey. Tíbetur er nú undirsjóvartunnil ímillum Vágoy og Streymoy, men mamma tosar altíð um, hvussu strævið tað var at fara úr oynni, áðrenn hann kom, tí tá máttu øll ferðast um Vestmannasund við ferjunum Sam og Ternuni.

Tá vit komu til rundkoyringina í Kollafirði, sóu vit, at onkur hevði hundavenjing, við, Royndarstøðini- Tað kundi eg hugsað mær at sæð. Bussurin steðgaði við Streymin. Har komu børnini úr Vík og Tjørnuvík upp í okkara buss. Tey vóru ikki so mong í tali. Silja kennir eina av gentunum. Hon eitur  Ása. Tær hava verið á legu saman í Vatnsoyrum. Tí ið vit koyrdu millum Fjarða, fortaldi lærarin okkum um gamla tingstaðin í Eysturoynni, Stevnuvál. Mær dámar væl søgur, so eg lurtaði væl eftir.

Hann fortaldi okkum eisini søgnina um Rinkusteinarnar og vísti okkum vegin til Oyndarfjarðar. Eg havi verið har og haldi tað vera løgið, at steinarnir soleiðis standa og ridla.

Vit koyrdu eisini fram við longsta firðinum í Føroyum, Skálafirði. Fram við øllum firðinum liggja bygdir. Tær eru næstan vaksnar saman. Vit vóru á Toftum klokkan 9.00. Bussurin koyrdi okkum niðan á Svangaskarð. Mær dámdi væl at sleppa undan at ganga niðan, tí fyri framman var helst ein strævin dagur.

Fyrisøgn 3

Høgni gleðir seg, tí í morgun segði lærarin teimum, at allir skúlar júst hava fingið teldubræv, ið sigur, at allir 6. flokkar nú kunnu tekna seg til árliga ítróttadagin, sum verður í mai mánaði.

Ítróttadagurin hevur verið hildin í nógv ár, og næmingar hava sum oftast latið væl at degnum.

Høgni hevur altíð verið íðin í ítrótti. Hann hevur spælt bæði fótbólt og hondbólt og hevur eisini runnið nógv. Ítróttin hevur tikið tað mesta av hansara frítíð, so hann ætlar sær við.

Ítróttadagurin hevur verið hildin ymsastaðni í Føroyum. Høgni minnist, at hann einaferð varð hildin í Vágum.

Í ár verður ítróttadagurin í Runavík og á Toftum.

Høgni heldur, at tað er stuttligt at hitta næmingar úr øðrum bygdum í Føroyum. Hann hevur altíð tímað væl at hitt nýggj fólk. Tá er øðrvísi við tvíburasystrini, Silju, sum altíð hevur verið so smæðin, men Høgni veit, at eisini hon hevði fegin viljað torað betur.

Silja hevur íðkað nógvan ítrótt. Hon hevur í mong ár spælt flogbólt við Drátti, og hon hevur eisini riðið nógv.

Høgni og Silja hava tosað um ítróttadagin, og tey eru samd um, at flokkurin so avgjørt eigur at fara við.

Fyrisøgn 2

Góða dagbók!

Nú má eg aftur skriva í góðu dagbók mína. Eg siti í mínum besta stóli inni á kamarinum og skrivi. Eg eri júst komin aftur úr føðingardegnum hjá Jógvani. Vit høvdu tað stuttligt og fingu nógv gott at eta.

Jógvan vísti mær sítt kamar. Tað var lítið, men vakurt og hugnaligt. Aftaná vísti hann mær bøkur sínar. Honum dámar væl at lesa. Eg lovaði honum at sleppa at síggja mínar bøkur eisini, tí eg eigi fleiri, sum hann ikki eigur.

Eg ætli mær eisini at vísa honum mítt kamar. Tað er eitt sindur størri enn hansara, men hansara er líka vakurt sum mítt.

Okkara hús standa nær við skúlan, so eg fari at biðja hann koma beint eftir skúlatíð í morgin.

Nú má eg fara at leggja bøkur mínar í skúlataskuna og taka klæði míni fram til í morgin. Eg veit, at eg altíð havi so ringa tíð um morgunin.

Hanna

Fyrisøgn 1

Góða dagbók!

Nú er seint, so eg fari skjótt at leggja meg. Eg siti í songini og skrivi, meðan eg lurti eftir nýggjastu fløguni hjá mær. Eg haldi, tað er gott at lurta eftir tónleiki, áðrenn eg fari í song, tí so sovni eg altíð beinanvegin. Annars plagi eg onkuntíð at lesa, áðrenn eg leggi meg. Veitst tú, hvat hendi í dag? – eg má siga tær tað. So veit eg, at tað verður okkara millum.

Jógvan í 7. flokki, sum eg havi so góðan hug á, bjóðaði mær í føðingardag hjá sær í morgin. Hvat heldur tú? Eg eri einasta genta í 6. flokki, sum eri boðin við. Nú rokni eg við, at hann eisini leggur eitt sindur í meg.

Eg gleði meg so nógv til í morgin. Eg skrivi aftur í annaðkvøld. Tá verður helst okkurt spennandi at skriva um.

Hanna

Fyrisøgn

Dagin eftir sigur Teitur Ólavi frá monnunum í tí svarta bilinum. Ólavur hevur ikki sæð
bilin. Men nú ætla teir at hava eyguni við honum. Um teir síggja hann, ringja teir til politiið
í stundini.

Tá ið teir fara heim aftan á skúlatíð, koyra fleiri politibilar á vegnum. Teitur kennir ein av
politistunum aftur. Tað er gott, at politiið ansar eftir teimum.

Teitur tveitir taskuna frá sær í gongini og fer yvir til Jóhann. Hann gleðir seg at síggja Heyk
aftur.

Teitur bankar uppá og fer inn. Heykur letur við halanum og kemur ímóti honum. Hann sleikir
honum um hondina og vil spæla. Teitur klappar honu/ og fer inn til Jóhann.

Allir kassarnir eru burtur. Møblarnir eru settir upp á pláss, og tað er hugnaligt inni.

”Riggar tað ikki væl?” spyr Jóhann. ”Eg fekk tað mesta frá hondini í gjár. Og restina seti
eg upp á pláss í dag.”

”Jú, hetta riggar væl,” sigur Teitur. Hann bindur Heyk í bandið. So minnist hann til bilin, 
sum stóð uttanfyri í gjár.” Hevði tú vitjan í gjár?”

”Nei,” sigur Jóhann. ”Eg var einsamallur.”

”Ein bilur stóð/ uttan fyri her í gjárkvøldið.” sigur Teitur.” Eg sá nøkur fólk bera okkurt aftur
um húsini.”

”Á, ja,” sigur Jóhann. ”Tað hevði eg gloymt. Tað vóru nøkur úr einum felagi, sum hjálpir
blindum. Eg fekk ikki flutt teir tungu møblarnar sjálvur. Men far nú túr við Heyki.”